Communicatie als sleutel tot bereikbaarheid: hoe gemeente Nissewaard, Rijkswaterstaat en Zuid-Holland Bereikbaar samen de regio in beweging houden
- Interview
In Spijkenisse weet men het inmiddels uit ervaring: als één brug dicht is, ligt alles stil. In de afgelopen jaren kwam het wel eens voor dat de brug in storing stond of er een ongeval plaatsvond op een van de toegangswegen, met een verkeersinfarct als gevolg. Voor wethouder Chris Hottentot van gemeente Nissewaard is het al langer duidelijk: “Onze regio is kwetsbaar. Dat kunnen we alleen oplossen als we samenwerken én goed communiceren.” Om dat te realiseren, werkt gemeente Nissewaard intensief samen met Zuid-Holland Bereikbaar (ZHB), Rijkswaterstaat, de provincie en vervoerders zoals RET.
De aanleiding: noodzakelijk onderhoud aan bruggen en tunnels die van levensbelang zijn voor de bereikbaarheid in de regio. De aanpak? Een gezamenlijke, gebiedsgerichte strategie met als uitgangspunt: zoveel mogelijk hinder beperken, goed communiceren en slimme, duurzame mobiliteit stimuleren. “Door er vanaf het begin met elkaar bovenop te zitten, konden we de overlast tijdens het onderhoud beperken én zorgen dat mensen goed geïnformeerd waren.”
Voorbereid de zomer in
Op dit moment is de Spijkenisserbrug in onderhoud. Maar in tegenstelling tot eerdere jaren, is er nu een breed gedragen gebiedsaanpak. Dankzij een gezamenlijke projectplanning wordt werk slim afgestemd en gecombineerd. In gemeente Nissewaard is daarbij niet alleen gekeken naar de hinder en omleidingen, maar vooral naar communicatie, ov, fiets en gedrag. “We hebben verkeersstromen letterlijk met eigen ogen bekeken,” vertelt Hottentot. “Dat gaf inzicht in hoe kwetsbaar we zijn. Daarom is communicatie zo’n belangrijk instrument.”
Er is een communicatiewerkgroep opgezet met alle betrokken partijen, er zijn duidelijke aanspreekpunten bij incidenten, en ook op bestuurlijk niveau wordt structureel overlegd. “De kracht van goede communicatie zit in herhaling. En in het op tijd beginnen.” De inzet op communicatie wordt ook gewaardeerd, merkt Hottentot: “Er was zelfs iemand die op Facebook schreef: ‘Ja, nu weten we het wel dat die brug in onderhoud gaat.’ En dat vond ik eigenlijk een groot compliment.”
Bedrijvenaanpak: onmisbaar in een regio vol forensen
In Nissewaard werken veel mensen in de haven. Velen zijn afhankelijk van de auto, want ov is meestal geen optie. Voor deze groep is maatwerk nodig. Daarom werd, samen met Rijkswaterstaat en ZHB, een bedrijvenaanpak uitgerold: een gerichte campagne om werkgevers en werknemers actief te betrekken.
Dat leverde wat op. In 2023 werden er in het gebied 400 bedrijven ondersteund, bijvoorbeeld met mobiliteitsscans, rapportages over werkgebonden CO₂-uitstoot, en tips om fietsen en thuiswerken te stimuleren. “Zonder bedrijven en hun medewerkers lukt het niet. Die groep móét je meenemen”, aldus Hottentot. Bovendien schreven inmiddels 280 bedrijven zich in voor de maandelijkse gebiedsnieuwsbrief. Daarmee blijft de communicatie ook richting deze doelgroep structureel op orde.
Slimme alternatieven voor dagelijks verkeer
Van metro’s die vaker rijden tot het aanbieden van ov-kaarten en de inzet van tijdelijke fietspontjes. Dankzij de samenwerking met RET werd het ov-aanbod op kritieke momenten uitgebreid. Rijkswaterstaat zorgt voor een breed scala aan mobiliteitsoplossingen tijdens de afsluiting van de Spijkenisserbrug. Fietsen werd actief gepromoot, bijvoorbeeld met de inzet van e-bikepools en een tijdelijke fietspad tijdens werkzaamheden. Het werkte: het fietsgebruik in de regio nam met 10% toe. En de wethouder geeft graag het goede voorbeeld: “We stappen zelf ook op de fiets. Practice what you preach.”
Ook het buiten de spits reizen wordt gestimuleerd, net als thuiswerken (indien mogelijk), dat inmiddels breder is ingeburgerd.
Van incident naar structurele aanpak
Wat begon als een acute reactie op de voorgenomen brugrenovaties aan de Hartelbrug en de Spijkenisserbrug, de enige twee toegangswegen naar de gemeente, is uitgegroeid tot een structurele gebiedsaanpak waarin plannen worden afgestemd en kennis wordt gedeeld. Nissewaard werkt hierin nauw samen met Rijkswaterstaat, andere gemeenten, vervoerders en infrabeheerders. De gebiedsaanpak Zuid-Hollandse Eilanden en Haven (ZHEH) is daar een mooi voorbeeld van. ZHB bracht alle partijen samen en faciliteerde een integrale programmering van onderhoud, mobiliteits- en communicatieacties. Dat leverde resultaat op: door de gezamenlijke aanpak viel de verwachte extra reistijd in de praktijk 25% lager uit.
Vooruitkijken en blijven communiceren
Met toekomstige projecten zoals de renovatie van de Hartelbrug en op termijn de Van Brienenoordbrug, blijft communiceren cruciaal. Informatie moet duidelijk, op tijd en op één plek te vinden zijn. En: er moet ruimte zijn voor alternatieven. Daarbij is het betrekken van bewoners en bedrijven essentieel. “Als weggebruikers hun gedrag tijdens deze werkzaamheden niet aanpassen, staat het hier straks écht vast,” aldus Hottentot. “Je kunt niet zomaar een weg opengooien zonder te communiceren. Mensen moeten vooraf keuzes kunnen maken.” Op die manier ondervinden niet alleen minder mensen overlast, het zorgt ook voor begrip.
Samen naar een toekomstbestendige regio
Met de gebiedsaanpak wordt gewerkt aan meer dan bereikbaarheid alleen. De opgave raakt ook leefbaarheid, verduurzaming en verstedelijking. Mobiliteit fungeert daarin als motor. Maar dan moet die motor wel blijven draaien. Daarvoor is samenwerking geen luxe, maar noodzaak. De samenwerking met Rijkswaterstaat en andere infrabeheerders is daarin van groot belang. “We hebben geleerd hoe belangrijk communicatie is. Je kunt beter te veel communiceren dan te weinig. En dat geldt eigenlijk voor álles in deze samenwerking”, sluit Chris Hottentot het gesprek af. Zuid-Holland Bereikbaar blijft daarin de verbindende schakel tussen overheden, bedrijven en inwoners.
Lees meer over de gebiedsaanpak op de website van Zuid-Holland Bereikbaar.