Onderwijs: Van netwerk naar concrete resultaten

• Interview

Onderwijsinstellingen in Zuid-Holland goed bereikbaar maken én houden. Dat is het gezamenlijke doel van Zuid-Holland Bereikbaar, de Metropoolregio Rotterdam Den Haag, Provincie Zuid-Holland en vervoerders. We spraken Rob Soeters en Marianne Nobels, beiden werkzaam als adviseur onderwijsaanpak binnen Zuid-Holland Bereikbaar. De afgelopen tijd hebben ze de voorlopige balans opgemaakt. Hoe staat het nu met de afspraken die eind 2022 gemaakt zijn met onderwijsinstellingen? En welke doelstellingen staan de komende tijd op de agenda? In dit artikel nemen we je mee.

Spitsdrukte

De groei van het gebruik van openbaar vervoer zet door. Ondanks dat een groot aantal forenzen door het thuiswerken minder reist, ontstaat er op enkele trajecten zelfs alweer spitsdrukte. Tegelijkertijd kampen vervoerders met een tekort aan personeel waardoor het opschalen van het aanbod vaak een knelpunt is. Met andere woorden: het spreiden van reistijden blijft een belangrijk aandachtspunt. En daar kunnen onderwijsinstellingen in de regio een belangrijke rol vervullen.

Belang van het netwerk

Marianne en Rob hebben de afgelopen tijd ervaren dat onderwijsinstellingen zelf ook het belang van slim omgaan met reistijden inzien. Rob voert momenteel gesprekken met zowel vervoerders als onderwijsinstellingen, waarin hij focust op de afspraken die eind 2022 gemaakt zijn en de ontwikkelingen nu. “Onderwijsinstellingen zijn blij met het netwerk dat ontstaan is tussen hen en vervoerders. Het contact tussen de twee leidt tot wederzijds inzicht en begrip voor elkaars belangen. Dit heeft al in een aantal gevallen tot afstemming geleid, bijvoorbeeld bij wegwerkzaamheden en herindeling van studenten door brand op een locatie. Kortom, men weet elkaar te vinden.”

Afspraken tussen onderwijs en vervoerders

Ook Marianne is goed gestemd: “Er is een duidelijke bereidheid om samen te werken en oplossingen te zoeken voor de uitdagingen op het gebied van bereikbaarheid – zowel bij onderwijsinstellingen als bij vervoerders.” Als adviseur onderwijsaanpak in de regio Rotterdam is ze trots op wat haar regio de afgelopen tijd bereikt heeft. En terecht! Alle Rotterdamse partijen zijn bij elkaar gekomen én tot goede samenwerkingsafspraken gekomen. Afgesproken is dat men elkaar proactief op de hoogte houdt van ontwikkelingen die impact kunnen hebben op de onderwijsinstellingen en de vervoerders. De onderwijsinstellingen die post-corona onderwijsbeleid aan het formuleren zijn is gevraagd rekening te houden met het spreiden of flexibiliseren van onderwijs of aanwezigheidstijden op de locaties.

Oplossing verminderen piekbelasting

Flexibel onderwijs is dus een belangrijke oplossing voor het verminderen van de piekbelasting binnen het OV. “Het lijkt erop dat de meeste onderwijsinstellingen hier over het algemeen positief tegenover staan,” merkt Marianne op. Rob vult aan: “Momenteel zijn we in gesprek met veel onderwijsinstellingen. Over een aantal maanden hebben we een meer compleet beeld van oplossingen als flexibel onderwijs.”

Hybride en flexibel onderwijs

Onderwijsinstellingen zien het als een voordeel voor studenten en personeel en verminderen zo de druk op het vervoersnetwerk. Marianne licht toe: “Een voorbeeld van een onderwijsinstelling die hybride onderwijs omarmt is het Albeda College. Ze hebben een mix van online en fysiek onderwijs geïmplementeerd om flexibiliteit te bieden aan hun studenten. Ook de Hogeschool Rotterdam experimenteert met flexibele lesroosters. De bereidheid tot het invoeren van hybride onderwijs, hangt wel af van het type onderwijs”. Rob vervolgt: “Binnen het mbo is er bijvoorbeeld wél nog meer behoefte aan fysiek leren. Dit komt omdat de meer praktische vakken alleen op locatie gevolgd kunnen worden en goede begeleiding van studenten hier vaak cruciaal is. Toch zien we een trend bij onderwijsinstellingen om meer modulair les te geven, wat in essentie ook meer flexibiliteit betekent. Ook ‘learning on the job’ is in ontwikkeling. Dit betekent dat een aantal studenten in de ochtend niet naar de onderwijsinstelling reist, maar direct naar een leer- of stageplek gaat.”

Alternatieve vervoersmogelijkheden

Naast hybride onderwijs worden ook andere oplossingen bedacht om de bereikbaarheid van onderwijsinstellingen te verbeteren. “De Erasmus Universiteit heeft bijvoorbeeld gekeken naar alternatieve vervoersmogelijkheden voor hun studenten en personeel, zoals fietsen en carpoolen,” vertelt Marianne. “Ook deze ontwikkelingen betekenen iets voor de bereikbaarheid en de bezetting binnen het OV.”

Onderwijsaanpak 2023

Al met al kunnen we stellen dat er mooie stappen gemaakt zijn. Maar we zijn er nog niet. “Daarom zijn we aan de slag gegaan met het doorontwikkelen van een plan voor de onderwijsaanpak in 2023,” vertelt Marianne. “Dit plan omvat concrete acties en doelen om de bereikbaarheid van onderwijsinstellingen te verbeteren. Ons doel is onder andere het verder versterken van de samenwerking tussen onderwijsinstellingen en vervoerders, het monitoren van de gemaakte afspraken, en het proactief aanpakken van eventuele knelpunten.” Daarnaast is ook het onderhouden van het netwerk een belangrijke to-do. Rob: “Dat doen we onder andere door het voeren van gesprekken, het uitwisselen van kennis per mail, het uitgeven van nieuwsbrieven en het organiseren van bijeenkomsten.”

Al met al kunnen we stellen dat er mooie stappen gemaakt zijn. Maar we zijn er nog niet. “Daarom zijn we aan de slag gegaan met het doorontwikkelen van een plan voor de onderwijsaanpak in 2023,” vertelt Marianne. “Dit plan omvat concrete acties en doelen om de bereikbaarheid van onderwijsinstellingen te verbeteren. Ons doel is onder andere het verder versterken van de samenwerking tussen onderwijsinstellingen en vervoerders, het monitoren van de gemaakte afspraken, en het proactief aanpakken van eventuele knelpunten.” Daarnaast is ook het onderhouden van het netwerk een belangrijke to-do. Rob: “Dat doen we onder andere door het voeren van gesprekken, het uitwisselen van kennis per mail, het uitgeven van nieuwsbrieven en het organiseren van bijeenkomsten.” Meer weten? Neem contact op met Marianne Nobels of Rob Soeters.