Column: Zo ziet goed opdrachtgeverschap in de bouw er volgens de markt uit

Goed opdrachtgeverschap in de bouw als voorwaarde voor een soepele uitvoerig van het project. Bouwlogistiek expert Bas Timmers vertelt in deze column over zijn ervaring in de praktijk en met de markt. Er zijn nog best wat blinde vlekken wat onnodig extra kosten geeft of zelfs kwaliteitsverlies bij de uitvoering. Maar er zijn ook volop kansen voor verbetering.

“Van opdrachtnemers zoals bouwbedrijven en bouwers etc. hoor ik steeds vaker terug dat opdrachtgevers te weinig interesse tonen in de verhoogde kosten ten gevolge van de omgeving en haar mobiliteit. Dan heb ik het over beleggers, ontwikkelaars, vastgoedeigenaren, gemeenten. Door de verhoogde bouwprijzen en soms moeilijke vergunnningsprocessen, wil men niet voor nog meer onaangename verrassingen in de opdracht staan. Toch zijn deze onoverkomelijk het gevolg van een veranderende maatschappij en dient het structureler en objectiever op tafel te worden gebracht. Zo zie ik vaak dat het ingekochte Bruto Vloer Oppervlakte (BVO) te weinig is en dat de kosten voor omgevingscoördinatie worden onderschat.”

Spagaat tussen budget en uitvoering

“Vanuit de opdrachtgever geredeneerd, is dit geen populair item: die wil een reël, haalbaar, betaalbaar project realiseren. Maar daar waar logistiek vooral proces-sturing betreft, stuurt de markt met name aan op budget. Het moeten opnemen van extra kosten in het plan voor omgevingscoördinatie, in een sector die al kampt met steeds hoger wordende prijzen (voor grondverwerving, bouwmaterialen, arbeidsloon, advieskosten) schuurt dan ook. Zeker omdat deze omgevingscoördinatiekosten vooraf niet goed te voorspellen zijn, waardoor de faalkosten kunnen toenemen. En dus doen de partijen vaak wat ze altijd gedaan hebben: het door- en afschuiven van deze (nieuwere) omgevingsissues.

Maar goedkoop blijkt vaak duurkoop: want het betekent in de praktijk dat de opdrachtnemer moet investeren in deze ‘omgevingskosten’. Denk aan zero-arm werken, een specialist inhuren voor het proces, bundeling en deelgebruik, veiligheidsmaatregelen in de openbare ruimte etc. Die kosten worden later alsnog doorberekend. Kortom, de uitvoering van veel bouwgerelateerde werkzaamheden lijken op papier misschien goed omschreven, maar laten in praktijk veel te wensen over.”

Transparantie en expertise

“Hoe los je die spagaat op? Een tussenweg zou zijn om een transparante stelpost voor Omgevingscoördinatie op te nemen in de plannen (zonder opslagpercentages). Een stelpost waar je de extra kosten die komen kijken bij goede omgevingscoördinatie, in lijn met de nieuwe omgevingswet, onder kan hangen. Denk dan aan verschillende kosten vallen zoals: een bouwhub, zero-emissie materieel, extra handling van strategische en tactische logistiek, alternatieve modaliteiten, parkeren, verkeersregelaars, crashdeck, omgevingsmanagement. Idealiter is er voor het project ook een BLVC coördinator of Veiligheidscoördinator Directe Omgeving (VDO-er) aangesteld, die de kosten voor deze stelpost begeleidt en beheert en teruglegt in de overleggen met alle betrokkenen rond Logistiek, Omgeving en Veiligheid (LOV).”

Goede voorbeelden en handvatten

“Er zijn al voorbeelden waar dit gebeurt. Denk aan industriëlen, zoals Shell, BP, ASML, Douw, Smit etc., maar ook Rijkswaterstaat en Rijksvastgoed die haar opdrachtgevers van tevoren voor deze kosten waarschuwt en dat zij extra kostenposten dienen mee te nemen en op te geven in het plan van aanpak. Of denk aan de inzet van een neutrale coördinatiekoepel, zoals Cross Chain Collaboration Center, die een objectieve financiële verdeelsleutel hanteert tussen de vele betrokken partijen.

Nu is natuurlijk niet elk bedrijf zo groot is als Rijkswaterstaat, of -vastgoed. Dus wat is het advies voor bedrijven van middel en kleiner formaat? Start eens met en soort afvinklijst, waar jij als opdrachtgever – groot of klein – je aan kunt houden bij het opstellen van de begroting voor jouw bouwproject of plan van aanpak. Wat is voor jouw project van toepassing? Ga na of je het wel of niet in je begroting moet opnemen:

Meer weten?

Bekijk onze nieuwe toolbox met allerlei informatie over slimme en schone logistiek in de bouw. Of neem bij vragen contact op met mij, dan denk ik graag kosteloos met je mee.

Warme groet,
Bas Timmers