Nieuwsbericht | 20-10-2022

Monitoring bij een langdurige afsluiting

De afsluiting van rijstroken op de Hoofdweg in Rotterdam onder een viaduct van de A16 zorgt de komende jaren nog voor aanzienlijke hinder. Om de hinder zoveel mogelijk te helpen beperken en ook zicht te hebben op veiligheidsvraagstukken is er op verschillende manieren gemonitord door de RegioDesk van Zuid-Holland Bereikbaar.  Denk aan het analyseren van routes, het doen van verkeerstellingen en het geven van adviezen om de situatie te verbeteren. Naast de analyse heeft de RegioDesk ook een aantal adviezen gegeven om de veiligheid of doorstroming te bevorderen.  

Afsluiting rijbanen tot 2024

In Rotterdam kruist de Hoofdweg de rijksweg A16 via een viaduct. Het viaduct is in 1966 gebouwd en de constructie van dit viaduct voldoet niet langer. De rijdekken zijn aan vervanging toe. Om de belasting te verminderen wordt sinds 2021 zwaar transport niet meer over het viaduct geleid en wordt het viaduct extra in de gaten gehouden. Totdat de renovatie kan starten, naar verwachting in 2024, wordt het viaduct om  veiligheidsredenen ondersteund. Door de ruimte die de ondersteuningsconstructie inneemt, is een aantal rijstroken op de Hoofdweg niet beschikbaar. Samen met de beheerder van de Hoofdweg, gemeente Rotterdam, is de tijdelijke inrichting van de weg afgestemd. ‘De weg is in oostelijke richting langdurig afgesloten. In westelijke richting is er één rijstrook vrij voor verkeer. De afsluiting is niet van toepassing voor fietsers en voetgangers,’ vertelt Pedro van Dorst, adviseur bereikbaarheid bij de gemeente Rotterdam.

Effect van de afsluitingen meten

Pedro: ‘We wilden de gevolgen van de wegafsluiting en de verminderde rijstroken op de Hoofdweg goed inzichtelijk krijgen. Daarom heeft Rotterdam samen met Rijkswaterstaat aan Zuid-Holland Bereikbaar gevraagd een monitoringsrapportage te maken. Mogelijk konden we met die informatie ook verbeteringen aanbrengen.’

Bij de RegioDesk van Zuid Holland Bereikbaar komt de informatie samen van de vier verkeerscentrales in Zuid-Holland. Het gaat om de verkeerscentrales van Rijkswaterstaat, provincie Zuid-Holland en gemeenten Den Haag en Rotterdam. De wegverkeersleiders op de RegioDesk monitoren het regionale wegennet van Zuid-Holland. Zodra hinder dreigt waar meerdere verkeerscentrales bij betrokken zijn, coördineren ze daar de inzet van alle maatregelen. ‘Daarnaast kunnen de wegverkeersleiders ook voor specifieke situaties monitoringsrapportages maken. Zo dus ook voor de situatie op de Hoofdweg en omgeving,’ licht Martijn Wullems, wegverkeersleider op de RegioDesk, toe.

Verwachte invloedsgebied

Martijn: ‘Voordat de monitoring start, zijn er voorbereidende activiteiten nodig om inzicht te krijgen in de situatie. We hebben bepaald hoe groot het gebied is waar de afsluitingen bij de Hoofdweg invloed hebben. Andersom kunnen er ook elders werkzaamheden of activiteiten zijn of ingepland zijn die invloed hebben op de hoeveelheid verkeer dat de Hoofdweg wil passeren. Er zijn daarom eerst diverse verkeersknelpunten in de omgeving in beeld gebracht die de doorstroming extra beïnvloeden.’

Hier ging het bijvoorbeeld over de brugopeningen van de Prinses Irenebrug, wegwerkzaamheden en afsluitingen in de omgeving zoals werkzaamheden aan spoorwegovergangen van de sneltram/metro en de bezoekersstroom naar het Alexandrium. ‘Het is belangrijk dat wegbeheerders en aannemers hun werkzaamheden tijdig en correct melden zodat deze informatie beschikbaar is.’

Welke data gebruiken?

‘Daarnaast moet je bepalen van welke data je gebruik kunt maken,’ vertelt Martijn. Bij deze analyses is bijvoorbeeld gebruik gemaakt van verkeersinformatie van serviceproviders zoals Google Maps, TomTom en HERE, het verkeerssignaleringssysteem van Rijkswaterstaat en reistijdinformatie van Nationaal Dataportaal Wegen (NDW).

‘Ook gebruiken we de logboeken van de wegverkeersleiders van Rijkswaterstaat en de RegioDesk met daarin alle incidenten die plaatsgevonden hebben. De incidenten hebben ook invloed op de doorstroming en zijn daarom belangrijk om in beeld te hebben zodat een juiste inschatting van de werkelijke situatie gemaakt kan worden. Tenslotte hebben we gekeken welke observatiecamera’s langs de weg zicht hebben op de werkzaamheden of de omleidingsroutes. We hebben hiervoor 10 observatiecamera’s geselecteerd van Rijkswaterstaat, gemeente Rotterdam en de gemeente Capelle aan den IJssel. Door informatie te combineren met wat je via camera’s op de weg ziet, kun je de informatie controleren en eventueel aanvullen,’ legt Martijn uit.

Tien routes geanalyseerd

Met behulp van reistijdinformatie van het NDW zijn de reistijden van ca. 10 routes die beïnvloed werden door de afsluiting bij de Hoofdweg geanalyseerd. De analyses gaan over een periode van twee weken, vergeleken met een zelfde periode in 2019. Er is voor 2019 gekozen, omdat de coronapandemie toen nog niet speelde. Met de analyses kon bepaald worden op welke routes de meeste hinder was en ook op welke plekken bijvoorbeeld de file begon. Op het merendeel van de routes was de reistijd flink verhoogd in 2022 vergeleken met 2019. Omdat ook gekeken is naar andere activiteiten in de buurt kon bepaald worden of alleen de afsluiting bij de Hoofdweg daar de oorzaak van was of ook andere werkzaamheden of activiteiten.

Martijn: ‘Met behulp van de observatiecamera’s zijn verkeerstellingen gedaan bij op- en afritten van en naar de A16. Met die tellingen wordt globaal weergegeven wat de drukste rijrichtingen zijn. Met de observatiecamera’s werd ook gezien dat er op de Hoofdweg iedere minuut een voertuig was dat via de linker rijstrook de file inhaalde en zich vlak na het kruispunt met de A16 tussen de file propte. Dit zorgde er iedere keer voor dat automobilisten op de rem staan met als gevolg extra vertraging. Tijdens de monitoringsperiode was er regelmatig overleg met collega’s van Rijkswaterstaat en de gemeente Rotterdam. Alle resultaten en adviezen hebben we opgenomen in de monitoringsrapportage.’

Groentijden en bewegwijzering aanpassen

‘We waren blij met de monitoringsrapportage,’ vertelt Pedro. De monitoring laat zien dat, hoewel er ook aan aantal andere evenementen en wegwerkzaamheden in dezelfde omgeving waren, de afsluiting van de Hoofdweg duidelijk invloed heeft op de reistijden in de regio. Naast de analyse heeft de RegioDesk een aantal adviezen gegeven om de veiligheid of doorstroming te bevorderen. ‘We hebben naar aanleiding hiervan bijvoorbeeld groentijden in bepaalde richtingen verhoogd of verlaagd om de doorstroom te bevorderen op de drukker geworden wegen.’

Aangezien de huidige (tijdelijke) inrichting van de wegen toch een aantal jaren duurt, wordt dat ook in de bewegwijzering langs de weg aangepast. Pedro: ‘Dit voorkomt dat weggebruikers op het laatste moment van rijstrook wisselen, wat tijdens de monitoring regelmatig werd waargenomen. We hebben ook vanuit de Verkeersregiekamer Rotterdam een bijdrage geleverd aan de monitoring en houden ook zicht op de situatie. De verkeersoperator houdt 24/7 de situatie in de gaten en zet waar nodig maatregelen in. Dit alles in samenwerking met de RegioDesk en Rijkswaterstaat.’